1. Tổ yến - yến sào là gì?
Yến sào hay tổ yến là tên gọi của một loại thực phẩm được lấy từ tổ của chim yến, đây là một trong những "cao lương" được biết đến rộng rãi hiện nay. Đây là một loại thực phẩm bồi bổ cơ thể được dùng khá phổ biến và ưa chuộng tại các nước vùng Đông Á.
Tổ yến được xem là 1 trong 8 món ăn "quý giá" ở Việt Nam và súp tổ yến được ví như "món trứng cá caviar của phương Đông". Món ăn này đã được tiêu thụ cách đây khoảng 400 năm bởi người Hoa. Ở HongKong, bạn phải chi khoảng 60 USD cho một bát súp tổ yến được chưng với một ít tinh bột bổ sung cùng với một chút đường.
Chim yến làm tổ trên những vách đá "cheo veo", để lấy được loại thực phẩm này, người thu hoạch cần phải đi đến những hang sâu khá nguy hiểm. Chính vì lẻ đó mà tổ yến thuần tự nhiên có giá không hề rẻ. Ngoài ra ngày nay chim yến đã được nuôi trong nhà để khai thác tổ nên giá cũng rẻ hơn.
Những loại yến sào được dùng nhiều trên thịt trường chủ yếu lấy từ tổ của loài yến Hàng - chim yến trắng (Aerodramus fuciphagus) và yến Tổ đen - chim yến đen (Aerodramus maximus). Tổ yến của yến Hàng là được biết đến dưới tên Yến Đảo là loại yến sào có giá trị cao nhất trên thị trường.
Thời gian làm tổ của chim yến rơi vào cuối tháng 3 cho đến giữa tháng 5. Tổ yến được làm từ nước bọt của chim yến, có hình cái bát dính chặt vào vách đá, tường hay xà nhà và thời gian gầy dựng một "mái ấm" trung bình khoảng 30 - 35 ngày.
Mỗi cặp chim yến thường chỉ đẻ 2 quả trứng và "vợ chồng" sẽ thay nhau ấp trứng. Khi trứng đã nở, chúng luân phiên nhau đi săn mồi để chăm sóc và nuôi dưỡng con cho đến khi chúng "đủ lông đủ cánh".
Người ta thu hoạch tổ yến dựa vào đặc điểm sinh sản này của chúng. Thường 1 năm sẽ có 3 khoảng thời gian để thu hoạch lý tưởng như sau:
- Lúc vừa làm tổ xong nhưng chưa đẻ trứng: Thời gian này tổ yến có kích thước khá nhỏ vì chúng vẫn luôn "xây " thêm cho tổ ngày càng dày và vững cho đến khi đẻ trứng mới dừng lại.
- Khi đã đẻ nhưng trứng chưa nở: Tổ yến lúc này có phần dày hơn và khá ít tạp chất. Nhưng người ta hạn chế lấy tổ yến vào thời gian này vì không muốn những bé yến con chưa kịp thấy ánh sáng đã bị mất nhà.
- Khi yến non đã rời tổ: Đây là thời gian thích hợp để thu hoạch, vừa lấy được số lượng lớn vừa không ảnh hưởng nhiều đến đời sống cũng như số lượng chim yến. Nhưng tổ yến lúc này có khá nhiều tạp chất vì chứa nhiều phân và lông của yến non vừa rời đi.
2. Các loại yến sào trên thị trường
Dựa theo nguồn gốc
Yến đảo
Yến đảo được lấy từ tự nhiên, trong các hang động trên các đảo và phổ biến là tổ của yến Hàng (Fuciphaga) và yến Tổ đen (Maxima). Chính vì tính chất tự nhiên và mức độ nguy hiểm khi thu hoạch đã tạo nên giá trị của yến đảo, đồng nghĩa với giá thành để sở hữu chúng không hề thấp.
Tổ của chim yến đảo có hình như một cái chén để bảo vệ trứng và những bé yến non, hàm lượng chất dinh dưỡng cao. Tùy thuộc vào thời gian thu hoạch mà dộ dày của tổ cũng như lượng tạp chất có thể thay đổi khác nhau.
Giá tổ yến sào đảo tự nhiên cao ít nhất là gấp đôi tổ yến nhà, kết cấu tổ bền chắc, ngâm nở để nhặt lông lâu hơn, thời gian chế chế biến món ăn từ tổ yến đảo cũng lâu hơn.
Yến trong nhà
Nhiều người vẫn hiểu lầm yến nhà là yến được nuôi trong nhà. Trong thực tế, yến sinh sống tại những "cái hang" nhân tạo là những con yến sống ngoài tự nhiên được con người ta dẫn dụ về nhà bằng những phương pháp kỹ thuật riêng biệt.
Việc nuôi yến này tiêu tốn rất nhiều thời gian và tiền của của "chủ đầu tư". Bạn cần rất nhiều thời gian để kêu gọi và "tạo niềm tin" để chúng có thể an tâm mà làm tổ ở nơi mà bạn xây nên.
Chim yến chỉ săn và ăn những con côn trùng khi đang bay. Chính vì vậy, bạn không thể nào nuôi chúng bằng thực ăn nhân tạo. Điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cũng như màu sắc của tổ yến trong nhà.
Tổ yến trong nhà thường có màu trắng ngà, độ dày tùy thuộc và số lượng thức ăn. Đối với tổ yến trong nhà, người ta có thể thu hoạch từ 1 - 4 lần trong một năm.
Theo độ sạch của tổ yến
Yên thô
Đây được xem là loại yến "nguyên thủy" nhất, chúng còn chứa khá nhiều tạp chất và lông chim yến. Loại tổ yến này được đánh giá cao vì hàm lượng dinh dưỡng và giữ được hương vị một cách trọn vẹn nhất.
Yến sơ chế
Loại yến này đã trải qua quá trình sơ chế để làm sạch lông yến và tạp chất còn sót lại sau khi thu hoạch. Đây là loại được sử dụng khá phổ biến vì sự tiện lợi và vẫn giữ được một số chất dinh dưỡng thiết yếu.
Nhận xét
Đăng nhận xét